Ademen gaat vanzelf, nietwaar? En toch zijn er klachten die te maken hebben de manier van ademen. Hoe werkt dat? En hoe kom je er van af?

Zo werkt de ademhaling

Ademen gebeurt door 1. afwisseling van onderdruk (zuigt lucht aan) en overdruk (duwt lucht weg) in de longen en 2. door een prikkel – onder andere vanuit de hersenstam – dat er behoefte is om zuurstof binnen te halen en kooldioxide eruit te laten, in de longblaasjes vindt de uitwisseling plaats  3. spieren die helpen om als het ware net als een blaasbalg, de lucht naar binnen te zuigen en naar buiten te blazen. Het middenrif als belangrijke ademspier en ook tussenribspieren, hals-, schouderspieren en buikspieren helpen hierin mee.

Ademen is beweging

De longen vullen met lucht en zuurstof tijdens inademen en legen door het uitademen van lucht met kooldioxide. Zo ontstaat er een doorgaande beweging in de borstkas. De borstkas zet uit en zakt weer wat in. De ribben heffen rondom naar buiten en dalen weer. Als gevolg daarvan ontstaat er in de rug en nek ook een lichte beweging van wat holler en weer vlakker worden.

Tot zover de mechanische werking van de ademhaling: als alle onderdelen gesmeerd lopen ontstaat er een soepele adembeweging; een functionele ademhaling.

Dysfunctionele ademhaling

Als één of meerdere onderdelen minder goed meedoen kun je je voorstellen dat deze adembeweging minder soepel verloopt. Als de adembeweging daardoor niet meer zo efficiënt en adequaat verloopt spreken we van een dysfunctionele ademhaling.

Een ademhaling kan dysfunctioneel worden doordat er een langere periode op een verkeerde manier geademd wordt.  

Klachten door een dysfunctionele ademhaling

Veel mensen zijn zich niet bewust van hun ademhaling. Dat verklaart waarschijnlijk ook dat mensen met een dysfunctionele ademhaling dat zelf vaak helemaal niet in de gaten hebben.

Ze ervaren wel de verschijnselen die met een dysfunctionele ademhaling te maken hebben zoals duizeligheid, gevoel van flauwvallen, wazig zien, hartkloppingen, druk op de borst en intense vermoeidheid. Maar koppelen dat niet aan hun eigen ademhaling.

Als ook een arts deze klachten niet meteen associeert met een dysfunctionele ademhaling kan er lang mee rondgelopen worden zonder dat er lichamelijk iets gevonden wordt.

Oorzaken van een dysfunctionele ademhaling

Stel je maar eens voor dat je langere tijd gebukt gaat onder zorgen of stress of dat je langere tijd op je tenen moet lopen om toch je baan of je huwelijk te behouden of dat je je onzeker voelt, moeite hebt om jezelf te laten zien en op de voorgrond te treden. Of je bent je altijd maar aan het verbijten en houdt je kaken op elkaar. Je voelt of ziet vast wel enigszins voor je hoe dat er uit ziet. Schouders opgetrokken, kaken geklemd, regelmatig ingehouden adem of gespannen buik, wat in elkaar gedoken. Op zich logisch hoe die gespannen houding en die gespannen spieren de adembeweging beïnvloeden en bijvoorbeeld een hoge ademhaling geven.

Ook ziekte en pijnklachten kunnen de ademhaling beïnvloeden. Bij pijn krijgen we de neiging om de adem in te houden, een ontwijkende houding aan te nemen of voorzichtig te bewegen. Alsof we zo de pijn kunnen tegenhouden. Doen we dat langere tijd zonder ons ervan bewust te zijn dan kan dit voorzichtige en gespannen bewegen leiden tot dysfunctioneel ademen.

Bij longziekten als astma en COPD, wat benauwdheid geeft, is er grote kans dat het adempatroon dysfunctioneel wordt. De benauwdheid die gekoppeld wordt aan de longziekte kan voor een deel met dysfunctioneel ademen te maken hebben.

Aanpak van een dysfunctionele ademhaling

Een ademtherapeut kan helpen om een dysfunctioneel adempatroon te veranderen.

Met de Methode van Dixhoorn, adem- en ontspanningstherapie, onderzoeken we in drie tot vier sessies welke oefeningen en handgrepen helpen om het ademen makkelijker te maken en de klachten te verminderen. Veel mensen ontdekken dan meer dan alleen hun ademhaling. Ze leren van alles over hun eigen lichaam en geest door de oefeningen die ze doen en de ondersteunende handgrepen van de therapeut. Ze ervaren de spanning en de ontspanning, de beweeglijkheid en de stijfheid, de rust en de onrust. De bewustwording groeit en daarmee ook de grip op het lichaam, ademen en algehele functioneren.

Ademhalen is leven. Alle reden omdat zo makkelijk mogelijk te laten verlopen.